Τι είναι;
Πρόκειται για μια επέμβαση μερικής αρθροπλαστικής της αρθρώσεως του γόνατος, κατά την οποία γίνεται αντικατάσταση μόνο του κατεστραμμένου από την οστεοαρθρίτιδα διαμερίσματος αυτής. (εικόνες 1, 2 και 3). Αποτελεί τη λογική θεραπευτική επιλογή όταν η οστεοαρθρίτιδα περιορίζεται σε ένα τμήμα και όχι ολόκληρη την άρθρωση, καθώς όταν τα άλλα διαμερίσματά διατηρούνται ανέπαφα ή σχεδόν ανέπαφα δεν είναι αναγκαίο να αντικατασταθούν και αυτά.
Είναι κάτι νέο στην Ορθοπαιδική;
Στην πραγματικότητα, η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική είναι επέμβαση με ιστορία δεκαετιών. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, παρατηρείται σημαντική αύξηση του ενδιαφέροντος για την επέμβαση αυτή στην Παγκόσμια Ορθοπαιδική Κοινότητα. Ο λόγος είναι ότι η εξέλιξη στην Ορθοπαιδική κάνει εφικτό το σενάριο μιας επέμβασης με γρήγορη αποκατάσταση, μικρή νοσηρότητα και άριστο μακροχρόνιο λειτουργικό αποτέλεσμα1,2: η βελτίωση του σχεδιασμού και της ποιότητας των εμφυτευμάτων, ο καθορισμός των ορθών κριτηρίων επιλογής του κατάλληλου υποψηφίου για την επέμβαση και η χρήση τεχνικών ελάχιστης παρεμβατικότητας που μειώνουν σημαντικά το χειρουργικό τραύμα (MIS)3,4 είναι τα κρίσιμα πεδία εξέλιξης που επέτρεψαν τη θεαματική βελτίωση των αποτελεσμάτων της μονοδιαμερισματικής αρθροπλαστικής του γόνατος. Ιδιαίτερα, η εισαγωγή από τους Repicci and Eberle5 των ελάχιστα παρεμβατικών τεχνικών προσπέλασης και εμφύτευσης έδωσε, ίσως, την πιο σημαντική ώθηση σε αυτήν την τεχνική.
Σε ποιους ασθενείς απευθύνεται;
Όπως προαναφέρθηκε η σωστή επιλογή του κατάλληλου υποψηφίου για την επέμβαση αποτελεί σημαντικό κλειδί επιτυχίας. Υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια, ενδείξεις και αντενδείξεις τα οποία γνωρίζει και εφαρμόζει ο χειρουργός που θα προτείνει και θα εφαρμόσει τη θεραπεία. Επιγραμματικά, θα λέγαμε ότι ο ιδανικός υποψήφιος είναι ο ασθενής με περιορισμένη στο ένα διαμέρισμα της αρθρώσεως αρθρίτιδα (εικόνα 1), ακέραιο πρόσθιο χιαστό και έσω πλάγιο σύνδεσμο, διορθώσιμη παραμόρφωση και καλό εύρος κίνησης του γόνατος. Η ηλικία, το σωματικό βάρος, το φύλο και το επίπεδο δραστηριότητας αποτελούν επίσης κριτήρια επιλογής, ωστόσο οι ενδείξεις και κυρίως οι αντενδείξεις σε σχέση με αυτούς τους παράγοντες είναι πια πολύ πιο ελαστικοί σε σχέση με το παρελθόν. Αναφέρεται στη διεθνή βιβλιογραφία: « It is feasible to consider UKA as the first prosthetic treatment for unilateral osteoarthritis in middle-aged patients, and likely as the last procedure in the elderly».
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της μονοδιαμερισματικής αρθροπλαστικής του γόνατος σε σύγκριση με την ολική αρθροπλαστική;
- Μικρότερο χειρουργικό τραύμα, που σημαίνει όχι απλά μικρότερη τομή (εικόνα 4), αλλά μικρότερη παρέμβαση ατό οστικό υπόβαθρο και λιγότερες κακώσεις στα μαλακά μόρια, ιδίως στον εκτατικό μηχανισμό του γόνατος. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σχεδόν ποτέ δεν παρίσταται η ανάγκη για μετάγγιση αίματος. Τα παραπάνω σημαίνουν λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο και ταχύτερη αποκατάσταση.
Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική έχουν εντυπωσιακή αποκατάσταση με ταχεία επάνοδο σε πλήρη λειτουργικότητα6,7 (εικόνες 5 και 6) - Η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική του γόνατος έχει, σε σύγκριση με την ολική αρθροπλαστική, το πλεονέκτημα της διατήρησης και των δύο χιαστών συνδέσμων. Η διαφοροποίηση αυτή δεν είναι απλά θεωρητική. Αντανακλά στην καθημερινή λειτουργία και «αίσθηση» της αρθρώσεως από τον ίδιο τον ασθενή. Πρακτικά σημαίνει μια άρθρωση με κινηματική σχεδόν όμοια με αυτή του φυσιολογικού γόνατος8. Τόσο το εύρος κίνησης όσο και η συνολική «αίσθηση» της αρθρώσεως υπερτερούν σαφώς στη μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική, τόσο με αντικειμενικά κριτήρια, όσο και αναφορικά με την εμπειρία των ίδιων των ασθενών: συγκριτικές μελέτες σε ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε ολική αθροπλαστική στο ένα γόνατο και μονοδιαμερισματική στο άλλο, έδειξαν ότι υπήρχε σαφής προτίμηση και μεγαλύτερη ικανοποίηση του ίδιου του ασθενούς από το γόνατο που είχε υποβληθεί σε μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική6.
Ποια είναι τα αποτελέσματα της επέμβασης σε μακρό χρόνο;
Πρόσφατες δημοσιεύσεις αποδίδουν στη μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική επιβίωση των εμφυτευμάτων (που σημαίνει διατήρηση της ποιότητας εμφύτευσης και της άριστης λειτουργικότητας) μεγαλύτερη από 90% έως και 15 χρόνια μετά την επέμβαση σε δραστήρια άτομα νεότερα των 60 ετών. Τα αποτελέσματα αυτά είναι τουλάχιστον συγκρίσιμα με αυτά της ολικής αρθροπλαστικής του γόνατος9-11.
Συμπερασματικά:
Η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική της αρθρώσεως του γόνατος είναι σήμερα μια αξιόπιστη λύση για τον πόνο του γόνατος σε έδαφος αρθρίτιδας που περιορίζεται σε ένα από τα διαμερίσματα της αρθρώσεως. Με κατάλληλη επιλογή ασθενούς προσφέρει άριστο λειτουργικό αποτέλεσμα για πολλά χρόνια μετά την επέμβαση.
Βιβλιογραφικές αναφορές
- Fitzpatrick C, Fitzpatrick D, Lee J, Auger D: Statistical design of unicompartmental tibial implants and comparison with current devices. The Knee 14:138–144, 2007.
- Argenson JN, Chevrol-Benkeddache Y, Aubaniac JM: Modern unicompartmental knee arthroplasty with cement: a three to ten-year follow-up study. J Bone Joint Surg Am 84:2235–2239, 2002.
- Argenson JN, Flecher X, Parratte S: [Mini-invasive implantation of an uni-compartmental medial knee prosthesis.] Rev Chir Orthop Reparatrice Appar Mot 92:193–199, 2006.
- Argenson JN, Parratte S, Flecher X, Aubaniac JM: Unicompartmental knee arthroplasty: technique through a mini-incision. Clin Orthop Relat Res (464):32–36, 2007.
- Repicci JA: Mini-invasive knee unicompartmental arthroplasty: bone-sparing technique. Surg Technol Int 11:282–286, 2003.
- Newman J, Pydisetty RV, Ackroyd C: Unicompartmental or total knee replacement: the 15-year results of a prospective randomised controlled trial. J Bone Joint Surg Br 91:52–57, 2009.
- Parratte S, Argenson JN, Pearce O, et al: Medial unicompartmental knee replacement in the under-50s. J Bone Joint Surg Br 91:351–356, 2009.
- Argenson JN, Komistek RD, Aubaniac JM, et al: In vivo determination of knee kinematics for subjects implanted with a unicompartmental arthroplasty. J Arthroplasty 17:1049–1054, 2002.
- Parratte S, Pauly V, Aubaniac JM, Argenson JN: Survival of bicompartmental knee arthroplasty at 5 to 23 years. Clin Orthop Relat Res (468):64–72, 2010.
- Pennington DW, Swienckowski JJ, Lutes WB, Drake GN: Unicompartmental knee arthroplasty in patients sixty years of age or younger. J Bone Joint Surg Am 85:1968–1973, 2003.
- Price AJ, Dodd CA, Svard UG, Murray DW: Oxford medial unicompartmental knee arthroplasty in patients younger and older than 60 years of age. J Bone Joint Surg Br 87:1488–1492, 2005.
